الکتروموتور برج خنک کننده (دینام الکتروموتور کولینگ تاور) وسیلهای برای چرخیدن فن در
برج خنک کننده میباشد و عموما این موتور ها دارای سه فاز هستند. کیفیت دینام
برج خنک کننده رابطه مستقیمی بر توان تبرید دستگاه و سیستم هوارسانی دارد. برای انتخاب و تعیین یک موتور مناسب نیازمند طراحی و محاسبات اولیه هستیم که شامل بررسی میزان حجم هوادهی و RPM در دقیقه میشود. الکتروموتور برج خنک کننده در این دستگاه انواع مختلفی را دربرمیگیرد و تنوع دینام در نحوه انتقال قدرت برج به پروانه است. سه نوع انتقال دهنده قدرت وجود دارد که شامل : گریبکسی، کوپل مستقیم و کاهنده دور میباشد. شرکت تولید برج خنک کننده ارائه دهنده کلیه الکتروموتورهای زیمنس آلمان،موتوژن تبریز،پنتاکس ایتالیا و … جهت به کارگیری در برج خنک کن است.
انواع پوسته الکتروموتور برج خنک کننده
دو نوع گرید پوسته باز و بسته برای الکتروموتور
کولینگ تاور وجود دارد. در مدل باز هوای محیط داخل پوسته شده و دینام
برج خنک کن را خنک میکند. نوع بسته هوای محیطی سطح خارجی پوسته موتور را سرد مینماید و با توان اسب بخار یا کسری از آن قابل دسترسی است. الکتروموتورهای باز به موتورهای ضد انفجار، ضد ترشح حفاظ دار و ضد هوا تقسیم میشوند. همچنین از نظر میزان حفاظت در برابر آب و دسترسی به قطعات موتور با یکدیگر متفاوتاند. الکتروموتورهای ضد چکه به ندرت در برجها بکار میروند و هرگز برای محیطهای بیرونی مناسب نیستند. الزامات این نوع الکتروموتور برج خنک کننده و موتور ضد هوا با یکدیگر مشابه میباشد. موتورهای ضد هوا برای نصب در کنار جریانهای مرطوب مناسب هستند و محفظه بزرگتری دارند.
سیستم انتقال قدرت الکتروموتور کولینگ تاور به پروانه
نحوه انتقال قدرت الکتروموتور
برج خنک کننده در برجهای مکعبی و مخروطی به سه روش مهندسی امکان پذیر است. این جابجایی باید با بررسی چندین آیتم اولیه نظیر قطر فن،جنس پروانه و اندازه بلیدها انجام شود. سه روش مرسوم در طراحی سیستم گرداننده پروانه برج خنک کننده وجود دارد که شامل گریبکسی،دایرکت درایو و کاهش دور میشود. استفاده از هرکدام به اندازه برج خنک کن نیز بستگی داشته و نمیتوان برای یک کولینگ تاور ۵۰۰ تنی سیستم دایرکت درایو را کار نمود. زیرا وزن فن بالا بوده و باعث آسیب رساندن به موتور و خود پروانه میشود. انتخاب سیستم انتقال قدرت به توان مصرفی موتور نیز متصل میباشد و نمیتوان الکتروموتور برج خنک کننده ۷٫۵ کیلووات با دور ۱۵۰۰ را برای فن ۸۵ سانت نصب نمود چرا که استاندارد نیست.
دینام ۹۱۵ دور مناسب چه برج خنک کنندهای است?
در کولینگ تاورهایی با ظرفیت کمتر از ۸۰ تن تبرید الزامی برای استفاده از کاهش دور وجود ندارد. چون استفاده از الکتروموتور برج خنک کن با دور ۹۱۵ RPM در برج خنک کن امکان پذیر است. این روش دایرکت درایو یا کوپل مستقیم نام داشته و میتوان فن پلی آمید را در آن به کار برد. اما در برج های ۱۰۰ تنی به بالا تا ۱۵۰۰ تن تبرید از سیستم کاهش دور یا تسمه پولی استفاده میگردد. مهمترین ویژگی این سیستم افزایش و کاهش دور دینام برج خنک کن به وسیله تسمهها میباشد. که با تنظیم مناسب دور موتور حجم CFM مورد نیاز خنک سازی را تامین میکند.
انواع الکتروموتور برج خنک کننده
موتورهای بستهای که در
برج خنک کننده مخروطی بکار میروند به فن خنک شو، هوا خنک شو و ضدانفجار تقسیم میشوند. دو مورد اول به یک پروانه داخلی برای خنک شدن احتیاج دارند و دسته سوم همانند دومی بوده ولی به فن نیازی ندارند و توسط منبع خارجی خنک میگردند. این دسته از الکتروموتورهای برج خنک کننده برای محیطهایی که رطوبت زیادی دارند توصیه میشود و قابل نصب در فضای داخلی یا بیرونی هستند.حتما باید دینام برج کولینگ تاور از سرویس آببندی و نصب خوب برخوردار باشد و همچنین وجود دریچه تخلیه برای آنها ضرورت دارد. موتورهای ضدانفجار یا احتراق که مجهز به اتصالهای تخلیه آب بوده و برای محیطهای پرخطر مناسباند. طبق آییننامه ملی ماشینهای الکتریکی پوسته الکتروموتور برج خنک کن در برابرمنفجر شدن گاز ،بخار،گردوغبار مقاوم است و از انفجار داخلی خود جلوگیری می کند.
دینام مناسب برای کولینگ تاور
موتورهای القایی: نحوه به کارگیری این دسته به شکل سه فاز قفس سنجابی در برج خنک کن و کاملا استاندارد می باشد و نیازی به کلید ذغال یا خاذن نیست. همچنین موتور تک فاز خازنی با حداکثر توان ۷٫۵ اسب بخار قابلیت دسترسی دارد. دینام برج خنک کننده دو سرعته: دسترس و گشتاور آنها نسبت مستقیم با سرعت دارد و معمولاً (۹۰۰ ۱۸۰۰ RPM ) یا همان دور در دقیقه است. موتورهای تک سیم پیچ رواج بیشتری دارند زیرا سبکتر و ارزانتر از موتورهای دو سیم پیچ هستند. نصب الکتروموتور برج خنک کننده دو سرعت مستلزم کار فصلی یا سالیانه می شود. وقتی دمای محیط خنک یا بار سیستم کاهش یابد از سرعت پایین موتور استفاده میگردد. که معمولا موجب کم شدن هزینه انرژی،تعمیر و نگهداری میشود. همچنین برای فعالیت شبانه در برج به گردش پائین فنهای دو سرعت احتیاج است.دینام الکتریکی با بازدهی زیاد: موتورهای پربازده مناسبی برای برجهای خنککن وجود دارد که همگی استاندارد هستند. بازدهی آنها متناسب با بزرگی و ظرفیت سنجیده شده که همواره بازدهی موتورهای استاندارد بیشتر است و نیاز بوده صرفه جویی انرژی آنها مورد ارزیابی قرار گیرد.
عایق بندی الکتروموتور برج خنک کننده
کیفیت عایق الکتروموتور برج خنک کننده تاثیر زیادی بر طول عمر آن میگذارد. یک عایق باید در برابر حرارت هوای آلوده،رطوبت گرد و غبار،گازهای موجود در هوا،تنشهای انبساطی و انقباضی ارتعاش مکانیکی،تنش الکتریکی مقاومت کند. ردههای عایقبندی عبارتاند از: A.B.F.H دستهی A و H به ترتیب کمترین و بیشترین دما را تحمل میکنند. برای دینام برج خنک کن استاندارد از عایق رده B استفاده میشود. حداکثر ارتفاع آنها ۳۳۰۰ فوت است که تا دمای ۴۰ درجه سانتیگراد را طاقت دارند. عایق رده F برای ارتفاع بیشتر و محیطهای گرمتر کاربردیتر است و بهترین کارایی را دارد. اعداد در IP الکتروموتور بیانگر سطح عایق بندی در یک برج خنک کننده میباشد. آی پی ۵۵ نشانگر دو آیتم عایقبندی مقدار غبار و رطوبت آب یعنی همان ضد نفوذ بودن گرد و قطرات مایع میباشد.
ضمانت نامه دینام کولینگ تاور
شرکت برج خنک کننده به عنوان سازنده انواع برجهای فایبرگلاس مکعبی و مخروطی این تضمین را میدهد. تمامی قطعات برج خنک کاری خود را اعم از الکتروموتور برج خنک کن و بدنه فایبرگلاس کولینگ تاور تا ۲ سال ضمانت تعویض رایگان مینماید. مفاد این ضمانت نامه به این شرح است: چنانچه هر یک از قطعات برج خنک کن خراب یا معیوب شود کمپانی تا ۲۴ ماه پس از تحویل برج قطعه معیوب را برداشته و جایگزین آن را ارسال مینماید. فرایند تعویض توسط تکنسینهای مجرب کمپانی انجام شده و هیچ هزینهای را برای مشتریان گرامی دربر ندارد. هنگام تحویل دستگاه کولینگ تاور مدار باز یا دینام برج خنک کن ضمانت نامه کتبی از کمپانی شرکت به مشتری ارائه میگردد.
نصب الکتروموتور برج خنک کن چگونه است؟
برای نصب و راه اندازی
کولینگ تاور ابتدا باید اقداماتی برای آماده سازی دستگاه انجام داد. مهمترین این نکات اتصالات ورودی و خروجی آب و سیمکشی الکتروموتور
برج خنک کننده میباشد. راه اندازی دینام برج خنک کن بستگی به نوع موتور و پلاک درج شده روی آن دارد. در بخشی به شما نشان میدهد که دستگاه تک فاز است یا سه فاز بعد از مشخص شدن باید به سراغ نوع سیم کشی در تابلو رفت. نصب در انواع موتورها به دو دسته تقسیم شده و شامل روش ستاره یا مثلث میشود. این نوع هم نیز در پلاک موتور درج شده که با رسم شکل همراه می باشد. اگر تخصصی در این مورد ندارید توصیه میشود از کارشناسان و متخصصین شرکت برج خنک کننده کمک بگیرید.
چرا از کاهنده دور تسمه ای در کنار موتور برای چرخش استفاده می شود؟
در
برج خنک کننده با ظرفیت های پایین قطر پروانه قالباً کوچکتر از 100 سانتی متر می باشد که در این صورت عموماً موتور با دور پایین به صورت کوپل مستقیم به فن متصل می گردد. دور نامی پروانه با قطر 90 سانتی متر که در برج خنک کن 60 تن تبرید استفاده می شود 915 دور بر دقیقه می باشد. به منظور چرخش پروانه با سایزهای کوچک، تولیدکنندگان از موتورهای دور پایین یعنی 900 دور و 700 دور به صورت کوپل مستقیم استفاده می کنند. با این کار بکارگیری از تسمه در سیستم انتقال قدرت کولینگ تاور حذف می گردد.
موتور برج خنک کننده
در انواع برج خنک کننده با ظرفیت بالاتر از 150 تن برودتی معمولاً از سیستم کاهش دور تسمه ای یا گیبرکسی برای موتورهای با ظرفیت بالاتر از 3 اسب (2.2 کیلووات) بهره می جویند. در واقع گشتاور انتقال یافته از موتور با ظرفیت بالاتر از 4 اسب بخار برای چرخش پروانه زیاد بوده و دور چرخشی پروانه را باید به طرایق بیان شده کاهش یافت. بنابراین در هنگام خرید موتور علاوه بر توان موتور بر دور چرخشی دینام هم دقت نمایید.
چگونه پلاک یک موتور را بخوانیم؟
در پلاک یک الکتروموتور قالباً صنعتی که در دستگاه های مختلف همچون کولینگ تاور بکار برده می شود راهکار ساده ای در دسترس است. همانطور که در تصویر زیر مشاهده می کنید پلاک یک موتور صنعتی با ظرفیت 1.5 کیلووات - 1400 دور را مشاهده می نمایید.
در ردیف بالا بعد از لوگو و برند تولیدکننده موتور می توانید اطلاعاتی کلی از قبیل IP محافظتی موتور، کلاس حرارتی و سه فاز یا تک فاز بودن موتور را مشاهده نمایید. نکته دومی که قابل توجه است در پلاک عبارتی تحت عنوان IE یا IEC را با عددی در کنارش خواهید دید که نمایانگر نوع موتور به لحاظ دائم کار(heavy duty) یا با کاربری ساده است. اگر عبارت IEC1 یا IE1 را دیدید بدانید که موتور از نوع دائم کار در نظر گرفته شده است.
کلاس حرارتی در موتور برج خنک کن چه کارایی دارد و چگونه آن را تشخیص دهیم؟
عبارت ICL نمایانگر Insulation Class یا عایق حرارتی بوده که کلاس F برای موتورهایی با تحمل دمایی 120 درجه سانتیگراد و موتورهایی با کلاس B دارای 80 درجه تحمل خواهند بود. برای موتور برجهای صنعتی که در سیستم کوره القایی یا تزریق پلاستیک و سایر سنگین بکار برده می شود توصیه میگردد موتوری با کلاس حرارتی حداقل f تهیه نمایید. کلاس حرارتی در واقع رابطه مستقیمی با کارکرد خنک دینام در طول چرخش فن دارد و هرچه بیشتر باشد اجازه نخواهد داد موتور بیش از داغ کند و خاموش شود.بسیاری از تولیدکنندگان و سازندگان کولینگ تاور امروزه به این موضوع دقت کافی ندارند. عدم توجه به کلاس حرارتی در موتور باعث خاموش و روشن شدن های پیاپی موتور مخصوصاً در فصل تابستان خواهد شد. الکتروموتورهای اروپایی قالباً دارای عایق حرارتی با کلاسی بالاتر از f هستند که امروزه بر کاربرد روز افزون آنها افزوده است. موتور زیمنس آلمان که در کشورهایی همچون جمهوری چک مونتاژ و تحت لیسانس آلمان تولید میشوند یکی از این دینامهای پرکاربرد در برج خنک کننده به شمار میآیند.
IP محافظتی در موتور برج خنک کننده چیست و به صورت استاندارد چه عددی باید باشد؟
IP محافظتی نیز با عددهایی همچون 55،56،54،65 و حتی 44 دیده می شود که به هر میزان عدد بزرگتر باشد محافظت موتور در برابر رطوبت و گرد و غبار بیشتر خواهد بود. در چارت زیر مشخصات IP در موتورهای برج خنک کننده را می توانید مشاهده کنید. عدد اول که بعد از IP قرار میگیرد نماینگر محافظت در برابر گرد و غبار و عبارت دوم نمایشگر محافظت در برابر رطوبت و آب پاشش شده بر روی موتور است.
به صورت استاندارد حداقل IP در موتور برج خنک کننده 54 می باشد که دارای دو عدد 5 و 4 بوده است. عدد 5 اول بیانگر مقاومت موتور در برابر نفوذ گرد و غبار با قطر بیشتر از 100 میکرون بوده که برای محیطهای صنعتی و آلوده مناسب است. عدد 4 بعدی به معنای مقاومت موتور در برابر پاشش ذرات آب با زاویه کمتر از 30 درجه می باشد و در بیشتر اوقات هم جوابگو هست. استاندارد CTI که در نظارت کشور آمریکا بوده این عدد را معادل 55 بیان کرده است و دلیل اصلی آن هم تماس دائمی موتور با رطوبت هوای اشباع اطراف خود می باشد.
روش نصب ستاره یا مثلث موتور برج خنک کننده چگونه است؟
همانطور که می دانید سر بندی موتورهای 4 قطبی یا 6 قطبی سه فاز امروزه با دو روش عمده ستاره و مثلث صورت می پذیرد. موتور برجهای خنک کننده عمدتاً در سه دور 1450، 915 و 750 دور بر دقیقه در بالای قسمت فن استک کولینگ تاور نصب می شوند. یک قائده کلی در این زمینه وجود دارد و آن هم مراجعه با پلاک موتور است.3در پلاک موتور باید در ردیف 50 هرتز(برق تمام کشور 50 هرتز است) و در ولتاژ 380 ولت به دنبال علامتی به شکل مثلث یا ستاره باشید. این علامت همانطور که در تصاویر قبل دیده می شود بیان میکند که موتور باید مثلث سر بندی شود یا ستاره. البته به صورت تجربی کلیه موتورهای برج خنک کننده با قدرت کمتر از 4 کیلووات به صورت ستاره سربندی شده و بالای 4 کیلووات نیز به صورت مثلث اتصال می یابند.